مرکز فرهنگی اسلامی آلبانی از معماران بیگ ؛ تعاملی جدید میان سه مذهب

 

معماران بیگ برنده رقابت طراحی یک مرکز فرهنگی در آلبانی گشته اند. تیرانا، پایتخت این کشور، تحت تحولی عظیم در شهرسازی ست که شامل بازسازی و نوسازی ساختمان های موجود، ساخت چندین بنای خصوصی و عمومی شهری و مفهوم سازی مجدد میدان سندربرگ است. این میدان مهم، سایت مجتمع فرهنگی جدید شهر است که از یک مسجد، یک مرکز فرهنگ اسلامی و یک موزه تطابق مذهبی تشکیل شده است.

آلبانی تقاطع سه مذهب عمده است: مسیحیت ارتدوکس، کاتولیک و اسلام . با پایان کار دو کلیسای جدید شهر، در حال حاضر هر سه مذهب، مکان های جدیدی برای عبادت و پرستش در قلب تیرانا دارند. این مجموعه فرهنگی، به مسلمانان اطراف آن و شهر اختصاص ندارد، بلکه مکانی ست برای آموزش و آشنایی عموم مردم با ارزش های اسلامی و نمادیست کامل برای این مذهب.  

معماران بیگ، در حالی برنده این رقابت شده اند که گروه معماری اسپانیایی آندرس پِریا، معماران استودیو از فرانسه، گروه سرچ از هلند و زاها حدید از لندن جزء پنج فینالیست این رقابت بوده اند.

 

ادی راما، شهردار تیرانا : " علت تایید این طراحی برگزیده، ایجاد فضایی عمومی با دعوت کنندگی بالا و انعطاف پذیری مناسب آن با امور روزانه شهروندان و وقایع بزرگ مذهبی ست ؛ در حالیکه به زیبایی و با هماهنگی بالایی به میدان سندربرگ، شهر تیرانا و شهروندان آن از مذاهب مختلف متصل شده است. ضمن این که، این پروژه در میان باغ زیبای اطراف مسجد و مرکز فرهنگ اسلامی آن می درخشد و نمادی موفق در معرفی غنای ادبیات اسلامی در اهمیت به گیاهان است. علاوه بر این، آگاهی این تیم از جنبه های اقتصادی این مهم، به تحقق موفقیت آمیز این پروژه کمک می کند. "

این سازه از ترکیب دو فرم متقاطع از الزامات رسمی طرح بوجود آمده است : شبکه شهری تیرانا خواستار فرمی مناسب جهت میدان و یک هویت منسجم شهری بود و جهت گیری دیوارهای مسجد می بایست به سمت مکه شکل می گرفت.این دگرگونی ها همچنین باعث بوجود آمدن چند حوزه عمومی شده اند ؛ دو میدان کوچک در دو طرف مسجد و یک میدان بزرگ با مناره در جلو آن که برای توسعه محل عبادت در نظر گرفته شده است. با چرخش مسجد رو به بیرون و اجرای مراسم مذهبی و فرهنگی آن در عرصه عمومی، دعوت کنندگی و فراگیر بودن این مذهب بیشتر می شود و فضاهای سایه دار آن می تواند با عموم مردم به اشتراک گذاشته شود.

 بی یارکه اینگلس، یکی از شرکای بیگ می گوید: " این پروژه برای ما بسیار مهم است؛ اول به دلیل بلندپروازانه ی جوان سازی تیرانا که نه تنها به صورت تصادفی و حاصل ساخت چند بنای جدید نیست که کاملا مطابق با برنامه ریزی های گسترده و ملاحظات طرح جامع این شهر پیش آمده است . دوم و شاید مهم تر آنکه تلورانس مذهبی یکی از چالش های بزرگ جهان معاصر است و با ساخت این مسجد در تیرانا، همراه با موزه و مرکز فرهنگی آن، این شهر به تعادلی بین سه مذهب می رسد و این شهر به نمونه ای برای همه جهان تبدیل می شود. "

این مسجد می تواند تا هزار نفر را روزانه برای اقامه نماز در خود جای دهد و از طریق منحصر بفرد اتصال آن به حیاط و حوزه عمومی، می تواند در روزهای جمعه گنجایش خود را به پنج هزار نفر و در اعیاد و روزهای خاص به ده هزار نفر برساند.نمای آن به صورت منطقی از تعداد زیادی پنجره مستطیل شکل تشکیل شده است که حریم خصوصی داخل را حفظ می کنند، درحالیکه اجازه ورود نور مناسبی را به فضا می دهند و کیفیت نور داخلی مسجد را به طرز چشمگیری در طول روز تغییر می دهند.

توماس کریستوفرسون یکی دیگر از شرکای بیگ اظهار می دارد: " جهت گیری به سمت مکه، مشکل حاد پلان را به راحتی حل کرد ؛ زمین مثلثی طرح، مسجد را در گوشه زاویه دار آن قرار می داد و تراز قبله باعث برطرف شدن آن شد. در حال حاضر، مسجد در انتهای میدان جای گرفته است و معماری منحنی آن تداعی کننده گنبدها و قوس های سنتی معماری اسلامی ست. "

این طرح همچنان شامل یک باغ قرآنی ست که شامل گیاهان ذکر شده در قرآن به همان تعدادیست که در این کتاب مقدس آمده اند.